Zijn processen overbodig?

In 7 IT trends voor 2013 schetst Ron Tolido een zevental trends, waarvan de vijfde, “No Process”, mijn serieuze aandacht trok en trekt. Processen zijn, zo vertelt Tolido, steeds vaker… overbodig. Als ik Tolido goed begrijp, bedoelt hij dat processen er – informatisch gesproken – steeds vaker steeds minder toe doen. Ik denk dat Tolido wat dat betreft het gelijk aan zijn zijde heeft.

Processen zijn menselijke verzinsels. Ze zijn afleidbaar uit de waaier aan activiteiten van allerhande personen en verbanden waarin zij zich manifesteren. Het afleiden van een bepaald proces kan zinvol zijn als een verzameling activiteiten zich voordoet in een behoorlijk vast en weerkerend patroon.

Veel automatiseerders baseren zich nog altijd vergaand op (bedrijfs)processen. Die processen vormen de ruggengraat waaromheen de automatiseerder informatiestromen modelleert. En de uiteindelijk resulterende informatiesystemen zijn dan ook getrouwe afspiegelingen van die (bedrijfs)processen. Zowel informatiesystemen als informatiestromen raken daarmee sterk en star verweven met de (bedrijfs)processen.

Vandaag de dag… in volle en nog altijd toenemende dynamiek van moderne en bruisende informatiemaatschappij… worden oude en vertrouwde patronen echter steeds zeldzamer. Herhaling komt steeds minder voor. Vastigheid is steeds vaker ver te zoeken. Wat is een proces eigenlijk nog (waard) als het activiteitenpatroon nagenoeg verdwenen is?

Waarom… waarom hangen automatiseerders informatievoorziening nog altijd zo stringent op aan (bedrijfs)processen? Waarom accepteren gebruikers van/opdrachtgevers tot informatiesystemen nog altijd en domweg het algeheel primaat van het (bedrijfs)proces? Is het niet helder dat (bedrijfs)processen als krachtig vertrekpunt voor informatiestromen hun waarde hebben verloren?

Langzaam maar zeker moeten we wennen aan werkelijkheid van tal van losse activiteiten die zich heel flexibel aaneen laten schakelen tot sterk variërende en ook heel gevarieerde gelegenheidsketens. En, ja, klopt, zo’n gelegenheidsketen wordt wellicht maar één keer actief. Zo’n weefwerk aan gelegenheidsketens kan goed worden opgevat als een netwerk. Het is ook niet voor niets dat informatiemaatschappij ook wel met de term netwerkmaatschappij wordt aangeduid. Mensen zijn ook steeds meer aan het – zoals dat heet ‘netwerken’. De vloeibare organisatie komt steeds meer aan zet.

Zijn we er dan? Of blijken (straks) activiteiten eenzelfde lot beschoren als de processen nu? Draait het wel duurzaam om activiteiten? Of is er nog iets anders – iets dat de activiteiten feitelijk aandrijft?

Ja, dat is er. Het heet… “informatie”. Informatie leidt onveranderlijk tot zowel individuele als situationele interpretatie en betekenisgeving. Individueel toegekende betekenis zet mensen aan tot situationele activiteit (met excuses voor het pleonasme). Altijd. Inderdaad, het komt er meer en meer op aan om, met de woorden van Tolido: “slim gebruik te maken van al beschikbare informatie en de toestand van het moment.” We zijn toe aan Modern Informatieverkeer tot trefzekere activiteit; nader uitgewerkt op Information Roundabout.

Informatie zet mensen aan tot activiteit. Activiteit staat op haar beurt weer bol van informatie – informatie ter initiatie van weer nieuwe activiteiten. Enzovoort, enzovoort. Eeuwige wisselwerking. In hedendaagse dynamiek van netwerksamenleving zullen daarbij steeds gemakkelijker geheel nieuwe informatie/gedragspatronen ontstaan. Patronen die, waar men dat nuttig acht, ook als processen kunnen worden vormgegeven en ingericht. Veel belangrijker is echter dat we met elkaar komen tot werkelijk betekenisvol informatieverkeer met het oog op trefzekere activiteit.

Copyright (c) 2012 Emovere/Jan van Til - All rights reserved.
Alle publicaties op deze site zijn gebaseerd op mijn eigen opvattingen. Ze vertegenwoordigen niet noodzakelijkerwijs de standpunten en het beleid van mijn werkgever(s).